Αποκλεισμό της Ρωσίας από το SWIFT αποφάσισαν τελικά οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί. Αρχικά υπήρχαν πολλές χώρες που διαφωνούσαν. Η Κοινότητα για την Παγκόσμια Διατραπεζική Οικονομική Επικοινωνία (SWIFT) δήλωσε χθες Σάββατο πως ετοιμάζεται να εφαρμόσει τις επόμενες ημέρες τα νέα μέτρα που αποφάσισαν χώρες της Δύσης, τα οποία στοχεύουν ορισμένες ρωσικές τράπεζες σε αντίποινα για την επίθεση της Μόσχας στην Ουκρανία.
«Συνεργαζόμαστε με τις ευρωπαϊκές αρχές» αναφέρεται σε ανακοίνωση της SWIFT, που αναμένει λεπτομερώς τα στοιχεία των τραπεζών που θα υπόκεινται σε περιορισμούς, συμπληρώνοντας ότι «προετοιμαζόμαστε για να συμμορφωθούμε με τις επίσημες οδηγίες».
Νωρίτερα ΕΕ, ΗΠΑ, Βρετανία και Καναδάς αποφάσισαν να προχωρήσουν στον αποκλεισμό ορισμένων ρωσικών τραπεζών από το σύστημα SWIFT, υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων την αποφασιστικότητά τους για την επιβολή μέτρων «που θα απομονώσουν περαιτέρω τη Ρωσία στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα», σημειώνοντας ότι τα μέτρα θα εφαρμοστούν εντός των προσεχών ημερών.
Το Swift είναι το κύριο ασφαλές σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων που χρησιμοποιούν οι τράπεζες για να πραγματοποιούν γρήγορες και ασφαλείς διασυνοριακές πληρωμές, επιτρέποντας την ομαλή ροή του διεθνούς εμπορίου. Έχει γίνει ο κύριος μηχανισμός για τη χρηματοδότηση του διεθνούς εμπορίου.
Η Swift, που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1970, είναι ένας συνεταιρισμός χιλιάδων ιδρυμάτων-μελών που χρησιμοποιούν την υπηρεσία. Με έδρα το Βέλγιο, παραμένει ουδέτερη στις εμπορικές διαφορές, και λειτουργεί κυρίως ως υπηρεσία προς τα μέλη της.
Τι είναι το Swift
Το Swift είναι ένα σύστημα ανταλλαγής μνημάτων μεταξύ των τραπεζών παγκοσμίως. Πρόκειται για ένα διατραπεζικό σύστημα μέσω του οποίου τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα καταγράφουν, ενημερώνουν και διεκπεραιώνουν διασυνοριακές χρηματοοικονομικές συναλλαγές. Ιδρύθηκε το 1973, έχει την έδρα του στο Βέλγιο και συνδέει 11.000 τράπεζες και ιδρύματα σε περισσότερες από 200 χώρες.
Στέλνει περισσότερα από 40 εκατομμύρια μηνύματα την ημέρα, καθώς τρισεκατομμύρια δολάρια αλλάζουν χέρια μεταξύ εταιρειών και κυβερνήσεων. Περισσότερο από το 1% αυτών των μηνυμάτων πιστεύεται ότι αφορά ρωσικές πληρωμές.
Ποιος ελέγχει το Swift
Το Swift δημιουργήθηκε από αμερικανικές και ευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες δεν ήθελαν ένα μόνο ίδρυμα να αναπτύξει το δικό του σύστημα και να έχει μονοπώλιο. Το δίκτυο ανήκει πλέον από κοινού σε περισσότερες από 2.000 τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Εποπτεύεται από την Εθνική Τράπεζα του Βελγίου σε συνεργασία με τις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο – συμπεριλαμβανομένης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και της Τράπεζας της Αγγλίας.
Το Swift συμβάλλει στο να καταστεί δυνατό το ασφαλές διεθνές εμπόριο για τα μέλη του και υποτίθεται ότι δεν παίρνει θέση σε διαμάχες.
Ωστόσο, το Ιράν αποκλείστηκε από το Swift το 2012, στο πλαίσιο των κυρώσεων για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Έχασε σχεδόν το ήμισυ των εσόδων του από τις εξαγωγές πετρελαίου και το 30% του εξωτερικού εμπορίου.
Πώς επηρεάζει τη Ρωσία ο αποκλεισμός της από το Swift
Οι ρωσικές εταιρείες θα χάσουν την πρόσβαση στις ομαλές και άμεσες συναλλαγές που παρέχει το Swift. Οι πληρωμές για τα πολύτιμα ενεργειακά και γεωργικά προϊόντα της θα διαταράσσονταν σοβαρά. Οι τράπεζες πιθανότατα θα έπρεπε να συναλλάσσονται απευθείας μεταξύ τους, προσθέτοντας καθυστερήσεις και επιπλέον κόστος και θα εμπόδιζε την ικανότητα της Ρωσίας να ανακτά τα διεθνή κέρδη από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου της. Το 2014 η Ρωσία είχε απειληθεί με αποκλεισμό από το Swift όταν προσάρτησε την Κριμαία. Η Ρωσία δήλωσε ότι η κίνηση αυτή θα ισοδυναμούσε με κήρυξη πολέμου.
Η Ρωσία ανέπτυξε το δικό της σύστημα διασυνοριακής μεταφοράς χρημάτων. Για να προετοιμαστεί για μια τέτοια κύρωση, η ρωσική κυβέρνηση δημιούργησε ένα Εθνικό Σύστημα Καρτών Πληρωμών, γνωστό ως Mir. Ωστόσο, ελάχιστες χώρες το χρησιμοποιούν επί του παρόντος.
Γιατί η Δύση ήταν διχασμένη σχετικά με το Swift
Ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το σύστημα βλάπτει τις εταιρείες που προμηθεύουν αγαθά στη χώρα και αγοράζουν από αυτήν, ιδίως τη Γερμανία.
Η Ρωσία είναι ο κύριος προμηθευτής πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η εξεύρεση εναλλακτικών προμηθειών δεν θα είναι εύκολη. Με τις τιμές της ενέργειας ήδη στα ύψη, η περαιτέρω αναστάτωση είναι κάτι που πολλές κυβερνήσεις θέλουν να αποφύγουν.
Οι εταιρείες στις οποίες η Ρωσία χρωστά χρήματα θα πρέπει να βρουν εναλλακτικούς τρόπους για να πληρωθούν.
Ο Αλεξέι Κούντριν, πρώην υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας, ανέφερε ότι ο αποκλεισμός από το Swift θα μπορούσε να συρρικνώσει τη ρωσική οικονομία κατά 5%.
Ωστόσο υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με τον διαρκή αντίκτυπο στη ρωσική οικονομία. Οι ρωσικές τράπεζες θα μπορούσαν να δρομολογήσουν τις πληρωμές μέσω χωρών που δεν έχουν επιβάλει κυρώσεις, όπως η Κίνα, η οποία έχει το δικό της σύστημα πληρωμών.
