Επίθεση από βομβιστή αυτοκτονίας σημειώθηκε το απόγευμα της Πέμπτης (ώρα Ελλάδος) έξω από το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας του Αφγανιστάν Καμπούλ, όπου συνωθούνται αλλοδαποί πολίτες, αλλά και Αφγανοί που επιθυμούν να εγκαταλείψουν τη χώρα μετά την κατάληψη της εξουσίας από το ισλαμιστικό κίνημα των Ταλιμπάν, ενώ λίγο αργότερα σημειώθηκε δεύτερη επίθεση αυτοκτονίας έξω από το ξενοδοχείο Baron, κοντά στο σημείο της πρώτης έκρηξης.
Το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε αργότερα το βράδυ την ευθύνη για την επίθεση στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, με ανάρτηση στον λογαριασμό της εξτρεμιστικής τζιχαντιστικής οργάνωσης στο Telegram.
Όπως ανέφερε η οργάνωση, “μαχητής” της ενεργοποίησε τα εκρηκτικά του κοντά σε Αμερικανούς στρατιωτικούς και ανάμεσα σε Αφγανούς πολίτες.
Νέα έκρηξη, η οποία σημειώθηκε αργά το βράδυ, ήταν τελικώς ελεγχόμενη καταστροφή πυρομαχικών από τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Reuters.
Περισσότεροι από 60 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους και περισσότεροι από 140 έχουν τραυματιστεί, όπως δήλωσε στο βρετανικό δίκτυο BBC ανώτερη πηγή του Υπουργείου Υγείας του Αφγανιστάν.
Μεταξύ των νεκρών βρίσκονται και Αμερικανοί στρατιωτικοί, όπως επιβεβαίωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του Πενταγώνου των ΗΠΑ Τζον Κίρμπι, ενώ υπάρχουν και τραυματίες μεταξύ των μελών των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων.
Ο στρατηγός του Σώματος των Πεζοναυτών των ΗΠΑ και διοικητής της Κεντρικής Διοίκησης των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων Κένεθ ΜακΚένζι ανέφερε συγκεκριμένα ότι 12 Αμερικανοί στρατιωτικοί (σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ πρόκειται τουλάχιστον για 11 πεζοναύτες και έναν στρατιωτικό γιατρό του Ναυτικού) έχασαν τη ζωή τους.
Ο Αμερικανός στρατηγός σημείωσε ότι προτεραιότητα των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν είναι να μην συμβεί άλλη ανάλογη επίθεση, ενώ σημείωσε ότι δεν έχει δει στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι οι Ταλιμπάν επέτρεψαν συνειδητά να διεξαχθεί η επίθεση.
Απείλησε δε το Ισλαμικό Κράτος με αντίποινα.
“Εάν μπορέσουμε να βρούμε ποιοί συνδέεται με αυτή, θα τους καταδιώξουμε”, δήλωσε ο στρατηγός ΜακΚένζι, τονίζοντας ότι εξακολουθούν να υπάρχουν άλλες “επικείμενες” απειλές.
Η πρώτη έκρηξη, όπως επιβεβαίωσε νωρίτερα ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, έγινε στην πύλη Abbey του αεροδρομίου.
“Το Ισλαμικό Εμιράτο καταδικάζει έντονα τον βομβαρδισμό αμάχων στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, ο οποίος πραγματοποιήθηκε σε μια περιοχή όπου η ασφάλεια βρίσκεται στα χέρια των αμερικανικών δυνάμεων. Το Ισλαμικό Εμιράτο δίνει μεγάλη προσοχή στην ασφάλεια και την προστασία των ανθρώπων του και οι κακοί κύκλοι θα σταματήσουν αυστηρά”, ανέφερε, από την πλευρά του, μέσω Twitter, o εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ.
Περίπου 60 άνθρωποι οι οποίοι τραυματίστηκαν έχουν μεταφερθεί σε ένα νοσοκομείο έκτακτης ανάγκης που λειτουργεί ιταλική ανθρωπιστική οργάνωση, ανέφερε η διοίκηση του νοσοκομείου.
“Σχεδόν 60 άνθρωποι που τραυματίστηκαν στην επίθεση στο αεροδρόμιο έχουν μεταφερθεί μέχρι στιγμής στο χειρουργικό κέντρο της Καμπούλ”, ανέφερε η διοίκηση του νοσοκομείου με tweet.
Σύμφωνα με δημοσιογράφο του BBC, την πρώτη έκρηξη ακολούθησε επίθεση με πυροβολισμούς, ενώ λίγο αργότερα σημειώθηκε και δεύτερη έκρηξη, πιθανότατα παγιδευμένου αυτοκινήτου.
Βίντεο τα οποία μεταδόθηκαν από διεθνή δίκτυα και λογαριασμούς στο Twitter αποτυπώνουν συγκλονιστικές εικόνες από τα δευτερόλεπτα μετά τις επιθέσεις.
Horrific Visuals : 100s dead in Kabul Blasts pic.twitter.com/3HmLWOFBky
— The Bite (@_TheBite) August 26, 2021
Οι ΗΠΑ “δεν θα πτοηθούν” από τις σημερινές τρομοκρατικές επιθέσεις στο Αφγανιστάν, δήλωσε εξάλλου ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν.
“Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στα αγαπημένα πρόσωπα και τους συναδέλφους όλων εκείνων που σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν στην Καμπούλ σήμερα”, ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Όστιν. “Δεν θα αποθαρρυνθούμε από την αποστολή που έχουμε αναλάβει”, συμπλήρωσε.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα προβεί σε δήλωση σχετικά με τα γεγονότα στην Καμπούλ στις 12 τα μεσάνυχτα της Πέμπτης προς την Παρασκευή ώρα Ελλάδος.
“Πελώρια έκρηξη”
“Ήταν μια πελώρια έκρηξη, ανάμεσα στο πλήθος που περίμενε έξω από μια πύλη του αεροδρομίου”, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας αυτόπτης μάρτυρας που δήλωσε ότι ονομάζεται Μιλάντ. “Όταν οι άνθρωποι άκουσαν την έκρηξη, προκλήθηκε πανικός. Οι Ταλιμπάν πυροβόλησαν στον αέρα για να διαλύσουν το πλήθος που περίμενε”, είπε ένας άλλος μάρτυρας που είδε “έναν άνδρα να τρέχει κρατώντας στην αγκαλιά του ένα τραυματισμένο παιδί”.
Στις φωτογραφίες που αναρτήθηκαν σε ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης, αιμόφυρτοι άνθρωποι μεταφέρονται με χειράμαξες, ένα παιδί αρπάζει το χέρι ενός άνδρα που έχει τραυματιστεί στο κεφάλι.
Πυκνός καπνός υψώθηκε στον αέρα, ενώ άνδρες, γυναίκες και παιδιά έτρεχαν προς όλες τις κατευθύνσεις, για να φύγουν όσο το δυνατόν πιο μακριά.
Λίγο αργότερα, ένας φωτορεπόρτερ του Γαλλικού Πρακτορείου είδε να μεταφέρονται τουλάχιστον πέντε πτώματα και δεκάδες τραυματίες σε ένα κοντινό νοσοκομείο, της ιταλικής, μη κυβερνητικής οργάνωσης Emergency.
Ο Ακράμ Λουμπέγκα, ένας 26χρονος Ουγκαντέζος που εργάζεται στο αεροδρόμιο, για μια εταιρεία εστίασης, είπε ότι ακούστηκε η έκρηξη, αλλά κανείς δεν ήξερε τι συνέβη. “Φυσικά, όλοι φοβηθήκαμε. Όλων τα νεύρα είναι τεντωμένα. Στρατιώτες αναπτύχθηκαν γύρω από το αεροδρόμιο” καθώς εκφράζονταν φόβοι και για νέες επιθέσεις”, πρόσθεσε.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επίσημη ανάληψη ευθύνης για τις εκρήξεις. Η Ουάσινγκτον και οι σύμμαχοί τους νωρίτερα προέτρεψαν τους πολίτες να μην πλησιάζουν στο αεροδρόμιο επειδή υπήρχε απειλή για επίθεση αυτοκτονίας από το Ισλαμικό Κράτος, τους τζιχαντιστές που είναι εχθροί τόσο της Δύσης όσο και των Ταλιμπάν.
Τις τελευταίες 12 ημέρες οι δυτικές χώρες έχουν απομακρύνει από το Αφγανιστάν περίπου 100.000 ανθρώπους, κυρίως Αφγανούς που συνεργάστηκαν μαζί τους. Παραδέχονται όμως ότι χιλιάδες άλλοι θα μείνουν πίσω μετά την αποχώρηση των Αμερικανών στρατιωτών στο τέλος του μήνα.
Αντιδράσεις και συσκέψεις
Ο Αμερικανός πρόεδρος βρισκόταν σε μια συνεδρίαση με αξιωματούχους των υπηρεσιών ασφαλείας και συζητούσαν για την κατάσταση στο Αφγανιστάν, όταν πληροφορήθηκαν για την έκρηξη, σύμφωνα με καλά πληροφορημένη πηγή.
Η συνάντηση του επικεφαλής του αμερικανικού κράτους με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Ναφτάλι Μπένετ αναβλήθηκε για την Παρασκευή, προκειμένου ο κ. Μπάιντεν να ασχοληθεί με το ζήτημα του αεροδρομίου της Καμπούλ και της επιχείρησης εκκένωσης.
Δεν υπάρχει καμία ένδειξη, πάντως, από τον Λευκό Οίκο ότι ο κ. Μπάιντεν σκοπεύει να μεταθέσει την ημερομηνία αποχώρησης των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν – 31η Αυγούστου – ως αποτέλεσμα των σημερινών πολύνεκρων εκρήξεων στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, δήλωσε στο Reuters καλά ενημερωμένη πηγή.
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον ενημερώθηκε επίσης για την κατάσταση και προήδρευσε έκτακτης συνεδρίασης ειδικής κυβερνητικής επιτροπής για την αντιμετώπιση κρίσεων ασφαλείας. Όπως δήλωσε ο κ. Τζόνσον, η Βρετανία θα συνεχίσει την προσπάθεια απεγκλωβισμού ανθρώπων από το Αφγανιστάν, παρά την επίθεση.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε ότι ο Γάλλος πρέσβης, μετά τα τελευταία γεγονότα, δεν θα παραμείνει στο Αφγανιστάν, ενώ συμπλήρωσε ότι ήδη διενεργούνται επαφές με τους Ταλιμπάν για ζητήματα ασφαλείας στο αεροδρόμιο.
Το τελευταίο γαλλικό αεροπλάνο στο πλαίσιο της επιχείρησης εκκένωσης θα αναχωρήσει από την Καμπούλ αύριο Παρασκευή το βράδυ.
Η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ σημείωσε ότι η χώρα της θα προσπαθήσει να βοηθήσει όσους θέλουν να εγκαταλείψουν το Αφγανιστάν, ακόμη και μετά την επίσημη λήξη της επιχείρησης εκκένωσης, στις 31 Αυγούστου.
Αξιωματούχοι του Ηνωμένου Βασιλείου σημείωσαν ότι δεν έχουν αναφερθεί απώλειες μεταξύ Βρετανών στρατιωτικών ή πολιτών.
Το Η.Β. εξέδωσε οδηγία αποφυγής του εναέριου χώρου του Αφγανιστάν για πτήσεις κάτω από τα 25.000 πόδια, μετά την επίθεση στο αεροδρόμιο της Καμπούλ.
Ανάλογη δήλωση έγινε και εκ μέρους γερμανικής πηγής ασφαλείας όσων αφορά Γερμανούς στρατιωτικούς και πολίτες, ενώ και οι Ιταλοί σημειώνουν ότι δεν είχαν απώλειες.
Η Νορβηγία δεν μπορεί πλέον να συνδράμει στην απομάκρυνση των εναπομεινάντων υπηκόων της από την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, δήλωσε η υπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας Ίνε Μαρί Έρικσεν, έπειτα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις.
“Οι πύλες στο αεροδρόμιο είναι ήδη κλειστές και δεν είναι πλέον εφικτό να εισέλθουν άνθρωποι”, τόνισε η Έρικσεν στο τηλεοπτικό δίκτυο TV2.
Από την έκρηξη πλησίον του αεροδρομίου της Καμπούλ, δεν υπάρχουν Έλληνες μεταξύ των θυμάτων, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, δεν υπάρχουν μεταξύ των θυμάτων ούτε Αφγανοί πολίτες ελληνικού ενδιαφέροντος.
“Η Ελλάδα καταδικάζει την απεχθή επίθεση στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, με θύματα Αφγανούς πολίτες, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών, καθώς και μέλη των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων”, αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών με ανάρτησή του στο twitter.
“Εκφράζουμε θερμά συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων και ευχές για ταχεία ανάρρωση στους τραυματίες”.
Πηγές των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων σημείωναν ότι δεν υπάρχουν απώλειες ή τραυματισμοί μεταξύ των Τούρκων στρατιωτικών.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ καταδίκασε την τρομοκρατική επίθεση και ζήτησε την επίσπευση της απομάκρυνσης ανθρώπων από την χώρα.
“Καταδικάζω έντονα τη φρικιαστική τρομοκρατική επίθεση έξω από το αεροδρόμιο της Καμπούλ. Οι σκέψεις μου είναι σε όσους επλήγησαν και στα αγαπημένα τους πρόσωπα. Προτεραιότητά μας παραμένει να απομακρύνουμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους”, έγραψε ο κ. Στόλτενμπεργκ στο Twitter.
“Η διεθνής κοινότητα πρέπει να συνεργαστεί στενά για να αποφύγει την αναζωπύρωση της τρομοκρατίας στο Αφγανιστάν και όχι μόνο”, τονίζει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.
“Καταδικάζω έντονα τις άνανδρες και απάνθρωπες επιθέσεις στο αεροδρόμιο της Καμπούλ. Είναι απαραίτητο να κάνουμε τα πάντα για να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των ανθρώπων στο αεροδρόμιο.
Η διεθνής κοινότητα πρέπει να συνεργαστεί στενά για να αποφύγει την αναζωπύρωση της τρομοκρατίας στο Αφγανιστάν και όχι μόνο”, υπογραμμίζει με ανάρτησή της στο Twitter.
Για “φρικιαστική και σκληρή επίθεση” κάνει λόγο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι. Ειδικότερα σημειώνει:
“Φρικιαστική και σκληρή επίθεση. Στεκόμαστε κοντά στις οικογένειες των θυμάτων και των τραυματιών. Είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί η ασφάλεια του αεροδρομίου της Καμπούλ. Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να βρουν τη δύναμη να φέρουν στην ασφάλεια τους Ευρωπαίους πολίτες και εκείνους που αισθάνονται ότι απειλούνται”.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες συγκαλεί εκτάκτως τη Δευτέρα συνάντηση με τους μόνιμους αντιπροσώπους των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας στο Οργανισμό (ΗΠΑ, Ρωσία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Κίνα), με θέμα το Αφγανιστάν.
Τι είναι το Ισλαμικό Κράτος στο Χορασάν
Το Ισλαμικό Κράτος της Επαρχίας Χορασάν (ISIS-K ή ISKP) έχει αναλάβει την ευθύνη για ορισμένες από τις αιματηρότερες επιθέσεις που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στο Αφγανιστάν. Στοχοθετεί κυρίως μουσουλμάνους που θεωρεί αιρετικούς, ιδίως τους σιίτες. Τον Αύγουστο του 2019 εξαπέλυσε επίθεση σε έναν σιιτικό γάμο στην Καμπούλ, σκοτώνοντας 91 ανθρώπους. Μολονότι το ISIS-K και οι Ταλιμπάν είναι και οι δύο σουνιτικές, ισλαμιστικές οργανώσεις, οι σχέσεις μεταξύ τους είναι ανταγωνιστικές και αμοιβαία εχθρικές.
Νωρίτερα σήμερα, αναλυτές στον τομέα της ασφάλειας επισήμαναν ότι η δραστηριότητα του ISIS-K διακόπηκε απότομα εδώ και 12 ημέρες, ένδειξη ότι προετοίμαζε κάποια μεγάλη επιχείρηση, όπως βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας.
Η προειδοποίηση αυτή ωστόσο δεν απέτρεψε πολλούς Αφγανούς που συνέχισαν να συρρέουν στο αεροδρόμιο για να καταφέρουν να επιβιβαστούν σε κάποιο αεροπλάνο. “Θα περιμένω μέχρι να κλείσει το αεροδρόμιο”, είπε νωρίτερα ένας άνδρας που δήλωσε ότι ονομάζεται Χαμίντ και ότι εργαζόταν για κάποιο υπουργείο πριν να καταλάβουν την Καμπούλ οι Ταλιμπάν. “Θα δώσουν τη δουλειά μας στους δικούς τους. Πώς θα φροντίσω την οικογένειά μου;” διερωτήθηκε, καθώς δεν τον καθησύχασε η διαβεβαίωση των Ταλιμπάν ότι οι πολίτες δεν έχουν να φοβούνται τίποτα.
“Αναμενόμενο” πλήγμα
Υπήρχαν “πάρα πολύ αξιόπιστες” πληροφορίες από τις μυστικές υπηρεσίες ότι ένοπλοι σχεδίαζαν επίθεση με στόχο τους συγκεντρωμένους στο αεροδρόμιο της Καμπούλ που προσπαθούν να εγκαταλείψουν το Αφγανιστάν, είχε δηλώσει νωρίτερα σήμερα ο Βρετανός υφυπουργός Ενόπλων Δυνάμεων Τζέιμς Χίπι.
Αργά χθες, Τετάρτη, το βράδυ το υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας συμβούλευσε τους πολίτες να μην μεταβαίνουν στο Διεθνές Αεροδρόμιο Χαμίντ Καρζάι του Αφγανιστάν, όπου χιλιάδες άνθρωποι περιμένουν για να επιβιβαστούν σε μια πτήση που θα τους μεταφέρει εκτός της χώρας ενόψει της καταληκτικής ημερομηνίας της 31ης Αυγούστου για την ολοκληρωτική αποχώρηση των αμερικανικών και συμμαχικών στρατευμάτων από τη χώρα.
Ο κ. Χίπι επιβεβαίωσε μάλιστα ότι οι πληροφορίες για πιθανή επίθεση αυτοκτονίας από μέλη του Ισλαμικού Κράτους είχαν γίνει “πολύ πιο αξιόπιστες”.
“Υπάρχει τώρα πολύ, πάρα πολύ αξιόπιστη πληροφόρηση για επικείμενη επίθεση και γι’ αυτό άλλαξε χθες το βράδυ η σύσταση του Φόρεϊν Όφις, ότι οι άνθρωποι δεν θα πρέπει να έρχονται στο Αεροδρόμιο της Καμπούλ, θα πρέπει να μεταβούν σε ένα ασφαλές μέρος και να αναμένουν περισσότερες οδηγίες”, δήλωσε ο υπουργός στο ραδιόφωνο του BBC.