•Οι ισχύοντες κανόνες δεν εξασφαλίζουν δίκαιη κατανομή ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών
•Οι χώρες πρώτης γραμμής επιβαρύνονται δυσανάλογα όσον αφορά την καταγραφή και την υποδοχή των αιτούντων άσυλο
•Περισσότεροι πόροι για ταχείες και δίκαιες επιστροφές όσων δεν επιτρέπεται να παραμείνουν
Η ισχύουσα νομοθεσία για το άσυλο δεν διασφαλίζει δίκαιη κατανομή ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών, ούτε ταχεία πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου, διαμαρτύρεται το Κοινοβούλιο.
Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, ο κανονισμός Δουβλίνο ΙΙΙ του 2013 επιφέρει «δυσανάλογη ευθύνη σε μια μειοψηφία κρατών, ιδίως σε περίπτωση υψηλού αριθμού αφίξεων».
Το ψήφισμα της ολομέλειας αξιολογεί τη λειτουργία της νομοθεσίας που καθορίζει το κράτος μέλος το οποία θα πρέπει να εξετάσει μια αίτηση ασύλου. Οι ευρωβουλευτές ζητούν έναν μηχανισμό αλληλεγγύης για τη διασφάλιση του θεμελιώδους δικαιώματος ασύλου στην ΕΕ και την ισότιμη κατανομή των ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών. Το κείμενο εγκρίθηκε με 448 ψήφους υπέρ, 98 κατά και 149 αποχές.
Το Κοινοβούλιο ζητά δικαιότερους κανόνες, δηλώνοντας ότι τα κριτήρια για τον καθορισμό της υπεύθυνης χώρας δεν εφαρμόζονται κατάλληλα – ιδίως όσον αφορά την υπέρμετρη χρήση του κριτηρίου της πρώτης χώρας εισόδου. Οι αναποτελεσματικότητα στις μεταφορές αυξάνει την πίεση σε ορισμένες χώρες, και συγκεκριμένα στην Ελλάδα, την Ιταλία, τη Μάλτα, την Κύπρο και την Ισπανία.
Οι ευρωβουλευτές εκφράζουν τη λύπη τους για το γεγονός ότι το Συμβούλιο, σε αντίθεση με το Κοινοβούλιο, δεν ενέκρινε θέση σχετικά με την πρόταση του 2016 για τη μεταρρύθμιση του κανονισμού του Δουβλίνου, εμποδίζοντας με τον τρόπο αυτό τη μεταρρύθμιση και αφήνοντας την Ένωση με το ίδιο σύνολο κανόνων που έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικοί όσον αφορά τη διαχείριση του μεγάλου αριθμού αφίξεων.
Επιμένουν ότι οι ad hoc συμφωνίες για τη μετεγκατάσταση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν ένα εναρμονισμένο και βιώσιμο κοινό ευρωπαϊκό σύστημα και σύστημα ασύλου. Απαιτούν περισσότερους πόρους για τα κράτη μέλη της πρώτης γραμμής, εφόσον δεν μεταρρυθμιστούν οι κανόνες του Δουβλίνου.
Κενά και ελλείψεις στην οδηγία για την επιστροφή
Το Κοινοβούλιο ενέκρινε δεύτερο ψήφισμα σχετικά με την εφαρμογή της ισχύουσας οδηγίας για τις επιστροφές με 512 έναντι 134 και 49. Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι μια αποτελεσματική πολιτική επιστροφών είναι ένα από τα βασικά στοιχεία μιας εύρυθμης πολιτικής της ΕΕ για το άσυλο και τη μετανάστευση, σημειώνοντας ότι από το 2015 ο αριθμός των αποφάσεων επιστροφής που εκτελούνται μειώνεται, όχι απαραίτητα λόγω της μείωσης των παράτυπων εισόδων.
Το Κοινοβούλιο επισημαίνει, ωστόσο, ότι η αποτελεσματικότητα της πολιτικής επιστροφών της ΕΕ δεν θα πρέπει να αξιολογείται μόνο με βάση τα ποσοστά επιστροφής, αλλά και με βάση τη βιωσιμότητά της και την εφαρμογή των διασφαλίσεων και των διαδικαστικών εγγυήσεων για τα θεμελιώδη δικαιώματα κατά την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών.
Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαθέτουν επαρκείς ανθρώπινους πόρους και κατάρτιση στις αρμόδιες αρχές και, όποτε είναι δυνατόν, θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στις οικειοθελείς επιστροφές. Επαναλαμβάνουν ότι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι δεν θα πρέπει να επιστρέφονται, εκτός εάν μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι προς το μείζον συμφέρον τους.
Η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών εξετάζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2018 για τροποποίηση της ισχύουσας οδηγίας περί επιστροφής.
Π.Ντ.
