Σοβαρές συνέπειες αναμένεται να έχουν οι σχέσεις των ΗΠΑ με τους δύο μεγαλύτερους γεωπολιτικούς αντιπάλους τους καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προσπαθεί να κάνει την Αμερική κυρίαρχη στον κόσμο και παράλληλα να διαφοροποιηθεί από τον προκάτοχό του.
Εκπέμποντας μυριάδες παράπονα, η κυβέρνηση Μπάιντεν άσκηση σκληρή κριτική στην Κίνα και την Ρωσία την περασμένη εβδομάδα. Οι δημόσιες διαμάχες μεταξύ των χωρών ξέσπασαν όταν ο Μπάιντεν χαρακτήρισε τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν ως «δολοφόνο» και οι κορυφαίοι βοηθοί του στην εθνική ασφάλεια εξόργισαν την Κίνα για μια σειρά από ζητήματα.
Η Μόσχα και το Πεκίνο απάντησαν κατάλληλα, στρώνοντας το έδαφος για μήνες, αν όχι για περισσότερο, για κλιμακούμενες εντάσεις που είναι απίθανο να επιλυθούν χωρίς έντονες συζητήσεις σε επίπεδο ηγεσίας και σημαντικές παραχωρήσεις από όλες τις πλευρές.
Τα μέτωπα που άνοιξε ο Μπάιντεν και ποιος ο ρόλος του Τραμπ
Ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν ξεκίνησε τον τελευταίο γύρο αλληλοκατηγοριών σε μια τηλεοπτική συνέντευξη στην οποία προσπάθησε να διαφοροποιήσει την πολιτική του απέναντι στη Ρωσία και εκείνη του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει κατηγορηθεί ότι ήταν πολύ «μαλθακός» με τον Πούτιν. Μόλις 24 ώρες αργότερα, ο κορυφαίος διπλωμάτης και σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Μπάιντεν κατηγόρησε τους Κινέζους αξιωματούχους σε συνομιλίες face-to-face.
Παρόλο που τα καυστικά σχόλια του Τζο Μπάιντεν για τον Πούτιν αντικατοπτρίζουν μια αλλαγή από την συνηθισμένη προσέγγιση του Τραμπ στο Κρεμλίνο, η σκληρή κριτική στην Κίνα από τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν και τον σύμβουλο εθνικής ασφάλεια Τζέικ Σάλιβαν αντικατοπτρίζει με πολλούς τρόπους τη σκληρή γραμμή της προηγούμενης διοίκησης προς το Πεκίνο.
Τα αντίθετα στυλ υποδηλώνουν πως ο Τζο Μπάιντεν προτίθεται να αντιστρέψει τα χρόνια της αντιληπτής αμερικανικής αδυναμίας προς τη Ρωσία, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς της εκστρατείας του Τραμπ το 2020 ότι δεν είναι αρκετά σκληροί με την Κίνα.
Η τηλεοπτική συνέντευξη του Μπάιντεν που όξυνε το κλίμα
Επιδεικνύοντας μια πιο σκληρή στάση απέναντι στη Ρωσία, ο Τζο Μπάιντεν είπε ότι οι μέρες που οι ΗΠΑ «χάιδευαν» τον Πούτιν, έχουν τελειώσει. Και στη συνέντευξη στην εκπομπή του ABC την Τετάρτη, ο Αμερικανός πρόεδρος απάντησε «Ναι, το πιστεύω» όταν ρωτήθηκε εάν πιστεύει πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν «δολοφόνος». Η Ρωσία απάντησε ανακαλώντας τον πρέσβη της στην Ουάσινγκτον για διαβουλεύσεις.
Ο Ρώσος πρόεδρος απάντησε άμεσα επισημαίνοντας την ιστορία της δουλείας των ΗΠΑ, τη σφαγή των Αμερικανών ιθαγενών και τον ατομικό βομβαρδισμό της Ιαπωνίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σε μια απάντηση: «Πρέπει να είσαι για να ξέρεις». Το μέρος του Πούτιν πήρε και ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που είπε: «Οι δηλώσεις του Μπάιντεν για τον Πούτιν είναι εκφράσεις που δεν ταιριάζουν σε έναν πρόεδρο. Ο Πούτιν απάντησε πολύ κομψά και έκανε ό,τι είναι απαραίτητο».
Η επίθεση στην Κίνα
Και την ώρα που ήταν σε εξέλιξη όλα αυτά, την Πέμπτη στην Αλάσκα, οι δύο κορυφαίοι διπλωμάτες της Κίνας αντέδρασαν με παρόμοιο τρόπο στην κριτική των Μπλίνκεν και Σάλιβαν για το ρεκόρ της Κίνας στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη δυτική περιοχή Σινγιάνγκ και το Θιβέτ και τις επιθετικές ενέργειές της στο Χονγκ Κονγκ, την Ταϊβάν και τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιανγκ Τζίτσι και ο υπουργός Εξωτερικών Γουάν Γι κατηγόρησαν τις ΗΠΑ για υποκρισία καθώς καταδικάζει την Κίνα ενώ ταυτόχρονα είναι αντιμέτωπη με τα δικά της εσωτερικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της βίας εναντίον Ασιατών – Αμερικανών και άλλων έγχρωμων λαών και πολιτικών ταραχών μετά τις προεδρικές εκλογές του 2020.
Οι Μπλίνκεν και Σάλιβαν έδειξαν τη δυσαρέσκειά τους γι’ αυτά τα σχόλια και απάντησαν πως οι ΗΠΑ δεν ήταν τέλειες, αλλά προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν ανοιχτά και με ειλικρίνεια τέτοια θέματα. Ο Σάλιβαν είπε ότι η προθυμία των Αμερικανών να αντιμετωπίσουν τις αδυναμίες τους ήταν η «μυστική συνταγή» για την επιτυχία των ΗΠΑ.
Και, προσπάθησαν να αναδιαμορφώσουν τις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας στο πλαίσιο της βούλησης της κυβέρνησης Μπάιντεν να διορθώσουν αυτά τα ζητήματα, να ενισχύσουν την οικονομία των ΗΠΑ και να βελτιώσουν τους δεσμούς με δημοκρατικούς συμμάχους στην Ασία όπως η Αυστραλία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα. Ο Μπλίνκεν, έχοντας μόλις ολοκληρώσει ένα ταξίδι στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα με τον υπουργό Άμυνας Λόιντ Όστιν, κατέστησε σαφές στους Κινέζους πως οι ΗΠΑ είναι ευθυγραμμισμένες με τους συμμάχους τους.
«Πρέπει να σας πω, αυτό που ακούω είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που περιγράψατε» είπε στον Γουάνγκ και τον Γιανγκ. «Ακούω για βαθιά ικανοποίηση πως οι ΗΠΑ επέστρεψαν, ότι ευθυγραμμίζετε με τους συμμάχους και τους συνεργάτες μας. Ακούω επίσης βαθιά ανησυχία για ορισμένες από τις ενέργειες που έχει κάνει η κυβέρνησή σας».
Πάντως, ο Μπλίνκεν φαίνεται πως εντυπωσίασε το αφεντικό του. «Είμαι πολύ περήφανος για τον υπουργός Εξωτερικών» δήλωσε ο Τζο Μπάιντεν μετά τις συνομιλίες στο Άνκορατζ της Αλάσκας.
Στρέφεται στην Ευρώπη για αποκατάσταση των σχέσεων με τις χώρες του ΝΑΤΟ
Μια παρόμοια προσπάθεια με τους συμμάχους βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ευρώπη σε σχέση με τη Ρωσία. Ο Μπλίνκεν θα αναχωρήσει τη Δευτέρα για τις Βρυξέλλες για συνομιλίες με αξιωματούχους του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν σχεδιαστεί για να επιδιορθώσουν τα προβλήματα που έχουν προκληθεί σε μεγάλο βαθμό, από την διπλωματία του Ντόναλντ Τραμπ.
Η πολιτική του Τραμπ, με τις απειλές για εμπορικούς πολέμους και τα αιτήματα πως η Ευρώπη πληρώνει περισσότερα για την άμυνά της, εξόργισαν πολλούς, ιδίως στις δύο μεγάλες δυνάμεις της ηπείρου: τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Αυτό το ταξίδι στοχεύει στην υπογράμμιση της «αποφασιστικότητας της κυβέρνησης Μπάιντεν να ενισχύει την διατλαντική συμμαχία και να αναζωογονήσει τους δεσμούς μας με τους συμμάχους μέσω του ΝΑΤΟ, με γνώμονα τις προκλήσεις που θέτουν τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα, δήλωσε το υπουργείο Εξωτερικών.
Οι σχέσεις της Ρωσίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν βυθιστεί στο χαμηλότερο επίπεδο μετά την προσάρτηση της Μόσχας το 2014 στη χερσόνησο της Κριμαίας της Ουκρανίας, τις παρεμβάσεις στις εκλογές, τις επιθέσεις χάκερ και πιο πρόσφατα, τη φυλάκιση του ηγέτη της αντιπολίτευσης της Ρωσίας, Αλεςξέι Ναβάλνι μετά τη δηλητηρίασή του, κάτι για το οποίο κατηγόρησε το Κρεμλίνο. Οι ρωσικές Αρχές έχουν απορρίψει τις κατηγορίες.
Ακολούθως, το γραφείο του εθνικού διευθυντή πληροφοριών των ΗΠΑ δημοσίευσε μια αναφορά που έλεγε πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν εξουσιοδότησε τις επιχειρήσεις επιρροής για να βοηθήσει την επανεκλογή του Τραμπ. Η κυβέρνηση Μπάιντεν προειδοποίησε πως η ρωσία θα αντιμετωπίσει σύντομα κυρώσεις για την προσπάθειά της να επηρεάσει τις εκλογές και τις εκτεταμένες παραβιάσεις της SolarWinds.
«Ο Πούτιν θα πληρώσει το τίμημα» δήλωσε ο Τζο Μπάιντεν στη συνέντευξη του ABC ερωτηθείς για την αποχαρακτηρισμένη έκθεση. iefimerida
