Η άγρια ζωή επέστρεψε μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές – Έχουν καταμετρηθεί τουλάχιστον 25 που ακολουθούν τα κοπάδια των ελαφιών- Ο πιο… εξοικειωμένος με τους ανθρώπους έχει τη «βάση» του κοντά στο Μπάφι- Ποια μέτρα λαμβάνει το υπουργείο Περιβάλλοντος
Η επανεμφάνιση των λύκων ακόμα και σε περιοχές με έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα προβληματίζει τους ειδικούς και τις αρμόδιες οργανώσεις και σωματεία. Το απίστευτο σκηνικό που έζησε ένας πατέρας με την 14χρονη κόρη του στην Πάρνηθα, ανήμερα των Φώτων στις 6 το απόγευμα, όταν ένας λύκος άρπαξε το μόλις τεσσάρων μηνών κουτάβι τους κοντά στο καταφύγιο Μπάφι, είναι ο τελευταίος «κρίκος» στην αλυσίδα των γεγονότων.
Η λύση, εκ των πραγμάτων, δεν είναι φυσικά η θανάτωση των σπάνιων αυτών άγριων ζώων, αλλά η αρμονική συνύπαρξη μαζί τους, ιδίως όταν ο άνθρωπος «παραβιάζει» τον φυσικό τους χώρο, χωρίς να έχει την κατάλληλη πληροφόρηση για το πώς μπορεί να γινει αυτό, δίχως να υφίσταται κίνδυνος είτε για τον άνθρωπο είτε για τον λύκο.
Καθώς φαίνεται, τα κενά και οι ελλείψεις στην ενημέρωση για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, είναι πολλά.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, η διαχείριση της σύγκρουσης μεταξύ του λύκου και της ανθρώπινης δραστηριότητας, εν προκειμένω αναψυχής στην Πάρνηθα, αλλά και πρωτογενούς παραγωγής σε άλλες περιοχές της χώρας, έχει απασχολήσει εδώ και καιρό το ΥΠΕΝ. Μάλιστα, στο τριετές Σχέδιο Δράσης του ΟΦΥΠΕΚΑ, που έχει καταρτιστεί, περιλαμβάνεται σχετικά η εκπόνηση και υλοποίηση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον Λύκο, συνολικού προϋπολογισμού 200.000 ευρώ.
Επιπλέον, έχει ζητηθεί χρηματοδότηση και αναμένεται έγκριση για δράσεις που προάγουν την συνύπαρξη λύκου-ανθρώπου (κάμερες παρακολούθησης, αποτρεπτικοί φράχτες) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του χρηματοδοτικού εργαλείου Life.
Κατά τη συνάντηση εργασίας που είχαν σήμερα οι εκπρόσωποι του ΟΦΥΠΕΚΑ, της Γενικής Διεύθυνσης Δασών του ΥΠΕΝ, της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Πάρνηθας, Σχοινιά και προστατευόμενων περιοχών Σαρωνικού Κόλπου, καθώς και της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης «Καλλιστώ», αποφασίστηκαν μέτρα άμεσης υλοποίησης:
– Εντείνονται οι περιπολίες που διενεργούνται από τους φύλακες της Μονάδας Διαχείρισης στις περιοχές εμφάνισης του είδους στον Εθνικό Δρυμό.
– Σε συνδυασμό με τις περιπολίες θα διαμοιράζονται στους επισκέπτες φυλλάδια με χρήσιμες οδηγίες, αναφορικά με τη απαγόρευση εισόδου σε κατοικίδια καθώς και την απαγόρευση εναπόθεσης τροφίμων με σκοπό την προσέλκυση του είδους.
– Δημιουργία και προβολή στα μέσα πανελλαδικής εμβέλειας τηλεοπτικού σποτ για την ενημέρωση των πολιτών.
– Εκπαίδευση των εργαζομένων της Μονάδας Διαχείρισης και της Δασικής Υπηρεσίας από το επιστημονικό προσωπικό της Οργάνωσης «Καλλιστώ» για θέματα διαχείρισης περιστατικών συνύπαρξης επισκεπτών με είδη της άγριας πανίδας.
Μεσοπρόθεσμα θα συγκροτηθούν ειδικές ομάδες κρούσης από υπαλλήλους της δασικής υπηρεσίας κα του ΟΦΥΠΕΚΑ.
Την ίδια ώρα, ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.ΚΑ (οργανισμός φυσικού περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής) έχει καλέσει σε τηλεδιάσκεψη την περιβαλλοντική οργάνωση Καλλιστώ και άλλους ανεξάρτητους φορείς, προκειμένου να συζητηθεί το θέμα και να ληφθούν άμεσα αποφάσεις.
Όπως αναφέρει στο protothema.gr ο Γιώργος Μερτζάνης, επιστημονικός υπεύθυνος της οργάνωσης Καλλιστώ, έρευνες έχουν δείξει πως από τον Ελικώνα Βοιωτίας μέχρι την Πάρνηθα και τα Γεράνεια Όρη ζουν τουλάχιστον 25 λύκοι. “Ο αριθμός λίγο πολύ έχει προσδιοριστεί με τη μέθοδο καταγραφής υπέρυθρων καμερών. Αυτή την έρευνα έχει κάνει ο συνάδελφος μας δρ. Γιώργος Ηλιόπουλος και άλλοι ανεξάρτητοι ερευνητές. Κατά προσέγγιση ο αριθμός που έχει εκτιμηθεί είναι γύρω στους 25 λύκους στην ευρύτερη περιοχή από τον Ελικώνα της Βοιωτίας μέχρι την Πάρνηθα και τα Γεράνια Όρη. Η Πάρνηθα κατά κάποιον τρόπο είναι ο πυρήνας, εξαιτίας του πληθυσμού των ελαφιών” εξηγεί.
Και προσθέτει: “Οι εμφανίσεις λύκων στην Πάρνηθα δεν είναι χθεσινό φαινόμενο έχουμε κι άλλες αναφορές στο παρελθόν. Το πρόβλημα είναι πως, επειδή η Πάρνηθα είναι κοντά στον αστικό ιστό της Αθήνας και είναι ο μοναδικός μαζί με τον Υμηττό χώρος αναψυχής, πολλοί ορειβάτες, πεζοπόροι, απλοί φυσιολάτρες αφήνουν τροφή με έναν χαοτικό τρόπο στο περιβάλλον, νομίζοντας πως έτσι τα ταΐζουν και τα υποστηρίζουν. Αυτό είναι μια λάθος συνήθεια και τακτική, γιατί προκαλεί εθισμό και εξοικείωση στα άγρια ζώα, αυτή η εύκολη παροχή τροφής. Πρέπει να υπάρξει ενημέρωση του κόσμου και των επισκεπτών, ώστε όλοι να γνωρίζουμε πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε σε άγρια ζώα”.
Μετά τις φωτιές της Πάρνηθας το 2007 καταγράφεται πλέον μεγάλη αύξηση πληθυσμού ελαφιών που θεωρείται αγαπημένη τροφή για τους λύκους: “Η αύξηση, από πυκνότητα του λύκου, οφείλεται στο ότι έχουν αυξηθεί και τα ελάφια που είναι μια απολύτως φυσική λεία για τον λύκο. Τα ελάφια από την άλλη αυξήθηκαν γιατί υπήρχε μια ριζική αλλαγή στο οικοσύστημα της Πάρνηθας μετά τις πυρκαγιές του 2007, όπου εκεί οι μεγαλύτερες χορτολιβαδικές που δημιουργήθηκαν μετά την καταστροφή του δάσους δημιούργησαν περισσότερη τροφή για τα ελάφια και καλύτερη αναπαραγωγή. Αυτή η αφθονία φυσικής λείας προσέλκυσε κι έναν φυσικό θηρευτή όπως είναι ο λύκος. Γενικότερα υπάρχει μια καταγραφή στην περιοχή της Πάρνηθας, όπου έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετούς μήνες όχι μόνο από την Καλλιστώ κι από άλλους ανεξάρτητους ερευνητές και οργανώσεις. Από τα στοιχεία που έχουμε από την πρώτη προκαταρκτική έρευνα που έχει κάνει ο συνεργάτης μας Γιώργος Ηλιόπουλος ειδικός στους λύκους είναι πως έχουμε μια επέκταση της κατανομής του είδους λύκος στην Ελλάδα ακόμη νοτιότερα μέχρι την Πάρνηθα και τα Γεράνια Όρη. Η επανεμφάνιση του στις περιοχές αυτές είναι γνωστή εδώ και καιρό”.
Άλλο μεγάλο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί είναι η αναπαραγωγή μεταξύ λύκων και αδέσποτων σκυλιών που προκαλεί θέμα στην συμπεριφορά: “Έχουμε ένα ποσοστό υβριδισμού με άλλα κυνοειδή αδέσποτα σκυλιά, τα οποία τροποποιούν την συμπεριφορά του λύκου, καθώς το γενετικό υλικό – γονιδίωμα δεν είναι 100% στο άγριο είδος, καθώς έχει στοιχεία κι από άλλα κυνοειδή, που τα κάνει να φαίνονται πιο εξοικειωμένα. Αυτή η συμπεριφορά εξοικείωσής μπορεί να εξηγήσει φαινόμενα, όπως αυτό στην Πάρνηθα. Αυτό δυστυχώς προκαλεί ο υβριδισμός με τις αγέλες αδέσποτων σκύλων που διασταυρώνονται με λύκους, έχει επιβεβαιωθεί με διάφορες επιστημονικές μελέτες. Υπάρχουν όμως και λύκοι που δεν έχουν “επιμειξίες” με άλλα κυνοειδή, που εμφανίζουν παρόμοια συμπεριφορά όπως περιέργεια και προσέγγιση ανθρώπινων δραστηριοτήτων”.
Με προεδρικό διάταγμα του 1985 απαγορεύεται η επίσκεψη στον εθνικό δρυμό της Πάρνηθας με ζώα συντροφιάς ακόμα κι αν είναι με λουρί: “Αυτό θα πρέπει να γίνει κατανοητό στους επισκέπτες ώστε να τους γίνει συνήθεια. Δυστυχώς έχουμε μια ροπή να μην εφαρμόζουμε τους κανόνες. Δεν υπάρχουν και πινακίδες σε ορατά σημεία ώστε ο κόσμος να γνωρίζει. Μιλάμε για ένα πολυσύνθετο θέμα. Χρειάζεται προσοχή και από τον ίδιο τον άνθρωπο αν και είναι τρομερά σπάνιο μια τέτοια επίθεση. Πρέπει να συσταθεί μια ομάδα άμεσης επέμβασης για τέτοια περιστατικά για αυτοψία, οδηγίες και συστάσεις”.
Το χρονικό του τρόμου
Η κατά φαινομενικά ξέγνοιαστη βόλτα στην Πάρνηθα έμελλε να μετατραπεί σε στιγμές τρόμου για τον Διευθυντή του My radio104,6 Nίκο Νικολακόπουλο και την 14χρονη κόρη του, όταν λύκος επιτέθηκε και άρπαξε το τεσσάρων μηνών σκυλάκι τους. Ο ίδιος περιέγραψε στο protothema.gr το απίστευτο σκηνικό που έζησε ανήμερα των Φώτων, όταν πήγε με το παιδί του και το σκύλο τους μια βόλτα σε ένα καταφύγιο στο Μπάφι, στην Πάρνηθα.
“Θέλω να διευκρινίσω, ότι εμείς δεν πήγαμε να κάνουμε περπάτημα με το σκύλο μέσα στο δάσος. Δεν ήμασταν απομονωμένοι κάπου, ούτε ήμασταν μέσα στο δάσος σε κάποιο μονοπάτι γιατί εκεί το καταλαβαίνω ότι η επικινδυνότητα είναι μεγάλη. Πήγα με την κόρη μου σε ένα καταφύγιο στο Μπάφι, όπου έχει και εστιατόριο για να φάμε και φτάσαμε ως εκεί με το αυτοκίνητό μας. Εκεί υπάρχει ένα ξέφωτο μεγάλο, πίσω από το καταφύγιο όπου παρκάρουν τα αμάξια τους οι άνθρωποι. Ήταν ανήμερα των Φώτων και είχε αρκετό κόσμο εκείνη την ημέρα. Φτάσαμε στο Μπάφι, στο καταφύγιο, όπου μέσα είχε ανθρώπους με τα σκυλιά τους. Κάτσαμε με την κόρη μου, φάγαμε και κάποια στιγμή αποφασίσαμε να φύγουμε. Όταν φύγαμε είχε νυχτώσει, ήταν περίπου στις 18.30 το απόγευμα και περπατήσαμε από το καταφύγιο για να πάμε στο σημείο που είχαμε παρκάρει το αμάξι, πίσω από το καταφύγιο. Για να καταλάβετε, η απόσταση που περπατήσαμε για να φτάσουμε στο αμάξι ήταν περίπου 50 μέτρα από το καταφύγιο. Την ώρα εκείνη που ήμασταν στο χώρο του πάρκινγκ και ανάμεσα στα αυτοκίνητα ήταν κρυμμένος ο λύκος” λέει στο protothema.gr o Νίκος Νικολακόπουλος και συνεχίζει:
”Ήμουν εγώ μισό βήμα μπροστά από την κόρη μου, εκείνη ήταν ακριβώς πίσω μου και κρατούσε με το λουράκι τον σκύλο μας, ο οποίος ήταν ένα μικρό κουτάβι και ήταν στο μισό μέτρο απόσταση από την κόρη μου. Μου φωνάζει η κόρη μου “μπαμπά, ο σκύλος” και γυρίζω και βλέπω την κόρη μου και τον λύκο να τον έχει αρπάξει και να τον δαγκώνει. Τον είχε δαγκώσει από το λαιμό και ήταν έτοιμος να φύγει με τον σκύλο στο στόμα. Εκείνη την ώρα παθαίνω σοκ, άρχισα να φωνάζω δυνατά και θυμάμαι ότι σήκωσα τα χέρια μου ψηλά για να τον τρομάξω, η κόρη μου έκλαιγε φοβισμένη αλλά ο λύκος είχε ήδη φύγει μαζί με τον σκύλο. Τον κυνήγησα μήπως τον αφήσει από τον φόβο του αλλά εξαφανίστηκε μέσα στο δάσος. Ευτυχώς που άφησε το λουράκι η κόρη μου, γιατί δεν ξέρω τι μπορεί να γινόταν. Αν τυχόν το είχε στα χέρια της, η κόρη μου το σκυλάκι θα μπορούσε και να της είχε επιτεθεί. Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, δεν αισθάνθηκα ότι ο λύκος ήρθε να επιτεθεί σε εμάς, ήρθε για να πάρει τον σκύλο πιστεύω και προφανώς ήταν πεινασμένος” λέει χαρακτηριστικά.
Όπως αναφέρει ο κ. Νίκος Νικολακόπουλος, η στεναχώρια είναι μεγάλη για τον ίδιο και την οικογένειά του μετά από αυτό το σοκαριστικό περιστατικό και μέσα από τη δική του περιπέτεια θέλει να δώσει το μήνυμα και σε άλλες οικογένειες ότι είναι επικίνδυνο και απαγορευμένο από το νόμο να πηγαίνεις βόλτα με τα σκυλιά σου στην Πάρνηθα, πράγμα το οποίο δεν γνώριζε ούτε ο ίδιος.
“Υπάρχει μεγάλη στεναχώρια στο σπίτι. Ο σκύλος ήταν τεσσάρων μηνών είχε ενσωματωθεί στην οικογένεια. Το λάθος είναι δικό μου γιατί δεν έπρεπε να τον πάρω στην Πάρνηθα. Καταρχήν δεν ήξερα ότι απαγορεύονται οι σκύλοι στο βούνο της Πάρνηθας παρότι πηγαίνω εκεί από μικρή ηλικία. Αν δεν τον είχαμε πάρει μαζί μας, δεν πιστεύω ότι θα δεχόμασταν επίθεση στην προκειμένη φάση, αλλά και χωρίς αυτό να είναι σίγουρο. Δεν είναι γνωστό ότι έχει λύκους στην Πάρνηθα, δεν είναι γνωστό ότι απαγορεύονται τα σκυλιά και αρκετός κόσμος τα ανεβάζει εκεί, και αποτελούν “κόκκινο πανί” για τον λύκο.
Επίσης, θέλω να επισημάνω ότι υπάρχει νομοθεσία από παλιά, η οποία αναφέρει ότι απαγορεύονται οι σκύλοι στον εθνικό δρυμό της Πάρνηθας. Εγώ αυτό δεν το έχω δει πουθενά σε καμία ταμπέλα στο βουνό. Πρέπει να ενημερωθεί ο κόσμος ότι μια βόλτα στην Πάρνηθα με τον σκύλο είναι πάρα πολύ επικίνδυνη και για τους ίδιους τους ανθρώπους, αλλά και για το ζώο” καταλήγει ο κ. Νικολακόπουλος.
